Czy istnieje alternatywa dla obecnego modelu opartego na zasadzie „weź, wykorzystaj, wyrzuć”? Tak, ale wymaga danych. W opublikowanym w październiku 2023 roku raporcie Instytutu Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju (Innowo) pt. „Rola oznakowania w zamykaniu obiegów gospodarczych” autorzy podkreślają znaczenie informacji, oznakowania i standaryzacji w realizacji gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ). Współautorami opracowania są eksperci z GS1 Polska.
Identyfikacja produktów i opakowań kluczem do realizacji założeń GOZ
Raport zwraca uwagę na to, jak sprawna identyfikacja opakowań może przyczynić się do efektywnego zarządzania danymi i wdrażania rozwiązań cyfrowych. W ten sposób można wspierać zrównoważony rozwój – na przykład automatyzacją. Uda się dzięki temu efektywniej wykorzystać zasoby, zużywać mniej materiałów i energii, zmniejszyć emisję czy minimalizować ilości odpadów.
Gospodarki w obiegu zamkniętym nie uda się wdrożyć bez efektywnej identyfikacji opakowań i produktów – przekonują autorzy raportu Innowo. Instytut to organizacja pozarządowa, która wspiera rozwój innowacji i wdrażanie zmian systemowych na rzecz zrównoważonego rozwoju. Jak zauważają eksperci, tylko produkt i surowiec w pełni zidentyfikowany można w pełni wykorzystać dalej. Ważne jest więc, aby dane mogły podążać za produktem przez cały cykl jego życia. A to wymaga standaryzacji i kompatybilności systemów wykorzystywanych do produkcji i recyklingu.
– Informacja to kluczowy sprzymierzeniec przejścia na model gospodarki obiegu zamkniętego, którego w obliczu szeregu zagrożeń, tak potrzebuje nasza planeta i ludzkość. Skorzystanie z powszechnych standardów gromadzenia, przetwarzania i dzielenia się danymi może radykalnie przyspieszyć ten proces. – argumentuje dr Agnieszka Sznyk, prezeska zarządu Innowo.
W procesie transformacji cyrkularnej konieczne jest przełamanie „silosowości” danych, czyli ich hermetycznego podziału, bez możliwości wymiany, i otwarcie na współdzielenie się nimi.
Tu pomaga standaryzacja, ponieważ jest to kluczowy aspekt płynnej wymiany danych pomiędzy systemami przetwarzania danych. Wspólne, otwarte i uniwersalne standardy, takie jak GS1, są wykorzystywane na całym świecie przez miliony firm. Z danych zapisanych pod postacią kodów (jedno- i dwuwymiarowych) korzystają zarówno przedsiębiorstwa, jak i konsumenci.
Skuteczne śledzenie produktu zapewniają nie tylko kody kreskowe
W raporcie przedstawiono również rozwiązania od GS1 Polska w kwestii znakowania. GS1 Polska to organizacja, która dostarcza globalne standardy identyfikacji, które pomagają usprawnić łańcuchy dostaw na całym świecie. Jej rozwiązania odgrywają kluczową rolę w gospodarce obiegu zamkniętego. Przyczyniają się bowiem do zwiększenia efektywności operacyjnej, budowania zrównoważonego łańcucha dostaw, ograniczenia marnotrawstwa i obniżenia kosztów operacyjnych. Kody kreskowe czy tagi RFID umieszczone na opakowaniach pozwalają precyzyjnie zarządzać produktami i zapasami, co przekłada się na lepszą obsługę klienta i wyższą jakość usług.
W logistyce i transporcie oznakowanie ładunków za pomocą standardów GS1 pozwala na bieżąco śledzić ich lokalizację, a przez to minimalizować straty oraz błędy i opóźnienia w dostawach, co pomaga obniżać koszty. Dzięki ujednoliconej dokumentacji i płynniejszej wymianie danych producenci i firmy transportowe mogą nawiązywać współpracę z partnerami z różnych krajów i regionów. Ponadto standardy GS1 wspierają proces cyfryzacji transportu i logistyki.
– Sprawne zarządzanie danymi to klucz do zrównoważonego rozwoju. Wierzę, że standardy GS1 stanowią również podstawę gospodarki obiegu zamkniętego – przekonuje dr Marta Szymborska, menedżerka ds. komunikacji, PR i ESG w GS1 Polska.
Raport jest dostępny tu: https://gs1pl.org/app/uploads/2023/11/Raport_obieg_zamkniety.pdf
Informacje o autorach raportu
O Innowo
Instytut Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju INNOWO to organizacja pozarządowa, THINK to DO TANK działający w obszarze wspierania rozwoju innowacji i implementacji zmian systemowych w celu zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego. INNOWO współpracuje z różnymi grupami interesariuszy, takimi jak: naukowcy, administracja rządowa, decydenci, biznes i środowisko NGO, w celu inicjowania wspólnych działań na rzecz poprawy sytuacji społeczeństwa i stanu środowiska.
O GS1 Polska
GS1 Polska jest częścią GS1, globalnej organizacji rozwijającej najpowszechniej stosowany system standardów na świecie. Nasze standardy umożliwiają organizacjom sprawną identyfikację, przechwytywanie i wymianę informacji. Jednolity standard danych tworzy wspólny język GS1, który stanowi podstawę systemów i procesów na całym świecie. W ten sposób wspieramy również sieci handlowe, aby działały skuteczniej, bezpieczniej i w sposób bardziej zrównoważony. Łączymy multidyscyplinarną wiedzę ekspercką z doświadczeniem pracy z samorządem lokalnym, przedstawicielami rządu oraz środowiskiem międzynarodowym, co pozwala na osiągnięcie szerszej perspektywy i prowadzenie skutecznych, skoordynowanych działań.
